Τυχερά παιχνίδια στην τέχνη: πώς οι καλλιτέχνες απεικονίζουν τα καζίνο;

Στην αρχή, η τέχνη με τα καζίνο και τα τυχερά παιχνίδια μπορεί να φαίνονται 2 θέματα τα οποία δεν κολλάνε τόσο. Αν όμως κάνετε την έρευνά σας, θα καταλάβετε πως τα καζίνο έχουν παίξει ρόλο σε αρκετά καλλιτεχνικά έργα και τώρα αλλά και τους προηγούμενους αιώνες.

Σήμερα τα καζίνο δεν έχουν την υπόσταση που είχαν κάποτε. Σήμερα όταν λέμε καζίνο, συνήθως εννοούμε ένα online casino, όπως το Bwin Casino gr. Τα online casino δεν έχουν τόσα πολλά στοιχεία που να μπορούν να παίξουν ρόλο σε ένα καλλιτεχνικό έργο.

Τα κανονικά καζίνο από την άλλη, θα δείτε πως έχουν παίξει τον ρόλο τους σε πολλά έργα. Σήμερα θα αναλύσουμε την σχέση μεταξύ καζίνο και τέχνης. Θα αναλύσουμε έργα και καλλιτέχνες και θα κατανοήσουμε την ιδιαίτερη σύνδεση αυτών των 2 θεμάτων.

Ιστορική αναδρομή

Όπως αναφέραμε και παραπάνω, τα καζίνο και γενικά η γοητεία των τυχερών παιχνιδιών έχει απασχολήσει πολλούς συγγραφείς και καλλιτέχνες τους τελευταίους αιώνες. 

Για παράδειγμα, τον 17ο αιώνα η τέχνη της Μπαρόκ περιλάμβανε συχνά σκηνές χαρτοπαιξίας ως μέσο κοινωνικού σχολιασμού. Ένα από τα πιο διάσημα έργα της εποχής είναι "Οι Χαρτοπαίκτες" του Καραβάτζο (1594-1595).  Αυτός ο πίνακας από τον Ιταλό ζωγράφο αποτυπώνει με δραματικό τρόπο την στιγμή που ένας έμπειρος χαρτοπαίκτης προσπαθεί να διδάξει έναν νεαρό την τέχνη των τυχερών παιχνιδιών. Την ίδια στιγμή ο φίλος του έμπειρου παίκτη, κοιτάει τα φύλλα του αντιπάλου έτσι ώστε να αποκτήσουν το πλεονέκτημα και να κερδίσουν τα χρήματα. Το έργο αυτό αποτυπώνει τον σκληρό κόσμο των χαρτοπαικτών εκείνη την εποχή. Γενικά ήταν μια μορφή ψυχαγωγίας που δεν είχε συνδεθεί με θετική φήμη.

Υπάρχουν και άλλα έργα που έγιναν γνωστά και έχουν ως αντικείμενο σχολιασμού τα τυχερά παιχνίδια…

• Ο Georges de La Tour επίσης ζωγράφισε χαρτοπαίκτες, δίνοντας έμφαση στην ψυχολογική ένταση και τη μυστηριώδη ατμόσφαιρα. 
• Παράλληλα, ο Jean-Baptiste-Siméon Chardin παρουσίασε σκηνές της καθημερινότητας, όπου το παιχνίδι συνυπήρχε με την ανθρώπινη αδυναμία.

Τον 19ο αιώνα, το θέμα έγινε ακόμα πιο γνωστό και δημοφιλές. Όλο και περισσότεροι καλλιτέχνες ασχολήθηκαν με το συγκεκριμένο θέμα. Ένας από αυτούς ήταν και ο Edouard Manet ο οποίος αποτύπωσε κυρίως σκηνές από καφενεία και χώρους χαρτοπαιγνιας.
Ο Edgar Degas αποτύπωσε τη νυχτερινή ζωή των Παριζιάνων, συχνά μέσα από σκηνές όπου πρωταγωνιστούσαν οι χαρτοπαίκτες.

Τον 20ό αιώνα, ο εξπρεσιονισμός ήρθε στο προσκήνιο και άρχισε να παρουσιάζει τον τζόγο με μια πιο ιδιαίτερη και ψυχολογικά φορτισμένη διάθεση. Ο Otto Dix, ένας από τους κορυφαίους εξπρεσιονιστές, δημιούργησε πίνακες που αποκάλυπταν τη σκληρότητα και τη διαφθορά της γερμανικής κοινωνίας του Μεσοπολέμου. Στο έργο του "Τυχοδιώκτες" (1920), απεικονίζει παραμορφωμένους βετεράνους πολέμου να παίζουν χαρτιά, τονίζοντας την κοινωνική αδικία και τη ματαιότητα του τζόγου ως μέσου επιβίωσης.

Καζίνο στον κινηματογράφο και την ποπ κουλτούρα

Όπως είπαμε και στην αρχή του άρθρου, τα καζίνο και τα τυχερά παιχνίδια συνεχίζουν να απασχολούν την τέχνη. Την σημερινή εποχή δεν απασχολούν τόσο τους ζωγράφους και τους συγγραφείς. Απασχολούν περισσότερο τον κινηματογράφο και την ποπ κουλτούρα.

Στις αρχές του 20ού αιώνα αρχίζουν να βγαίνουν οι πρώτες ταινίες όπως το Casablanca και το “The Cincinnati Kid”. Αυτές οι ταινίες προσπάθησαν πραγματικά να αναδείξουν τον χώρο των καζίνο και των τυχερών παιχνιδιών έτσι ακριβώς όπως είναι. Και δεν σταμάτησαν εκει. Προσπάθησαν να μπουν και στον ρόλο ενός πραγματικού παίκτη τυχερών παιχνιδιών. Έτσι οι θεατές άρχισαν να έχουν μια πιο βαθιά κατανόηση της ψυχολογίας των παικτών καζίνο και των αιτιών για τις πράξεις τους. 

Η δεκαετία του 1970 και 1980 έφερε ταινίες που εξερεύνησαν το τζόγο με πιο ρεαλιστική και ψυχολογική ματιά. Το “The Gambler” (1974) απεικονίζει τον εθισμό στα τυχερά παιχνίδια, ενώ το “Casino” (1995) του Martin Scorsese καταγράφει τη μαφιόζικη δράση πίσω από τη λάμψη των καζίνο του Λας Βέγκας. 

Οι ταινίες του James Bond, όπως το “Casino Royale” (2006), χρησιμοποιούν τα καζίνο ως σκηνικό για ένταση, στρατηγική και ψυχολογικά παιχνίδια εξουσίας.

Τέλος, και κυρίως μετά το 2000 έχουμε και μερικές κινηματογραφικές απεικονίσεις που βασίζονται σε πραγματικά γεγονότα. Αυτά τα γεγονότα έχουν πάντα σχέση με τα τυχερά παιχνίδια και το καζίνο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ταινία με όνομα “21”, η οποία περιγράφει την ιστορία μερικών φοιτητών του MIT, οι οποίοι δημιούργησαν μια παράνομη χαρτοπαικτική λέσχη και άρχισαν να κερδίζουν παιχνίδια blackjack χρησιμοποιώντας τα μαθηματικά και ξεπερνώντας το επίπεδο στρατηγικής που είχε χρησιμοποιήσει οποιοδήποτε άλλος παίκτης ως τότε.

Αξίζει να ασχολείται η τέχνη με τα τυχερά παιχνίδια;

Η τέχνη, ως καθρέφτης της ανθρώπινης εμπειρίας, σχολιάζει και εξερευνά μια πληθώρα θεμάτων, από τα βαθύτερα συναισθήματα μέχρι τις καθημερινές πραγματικότητες. Μεταξύ αυτών, τα καζίνο και τα τυχερά παιχνίδια έχουν αποτελέσει ένα θέμα που εμφανίζεται συχνά, τόσο στη λογοτεχνία όσο και στον κινηματογράφο, τη μουσική και τις εικαστικές τέχνες. Αυτό το θέμα δεν είναι καινούριο· έχει απασχολήσει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο για πολλές δεκαετίες, αν όχι αιώνες, καθώς τα τυχερά παιχνίδια συνδέονται με την ανθρώπινη επιθυμία για περιπέτεια, κέρδη και έκπληξη.